Khả Năng Nâng Hạng Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam 2024: Cơ Hội Và Thách Thức

Thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua một hành trình phát triển đáng chú ý trong những năm gần đây, với sự tăng trưởng mạnh mẽ về quy mô, thanh khoản và số lượng nhà đầu tư. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu nâng hạng từ thị trường cận biên (Frontier Market) lên thị trường mới nổi (Emerging Market) theo tiêu chuẩn của các tổ chức quốc tế như MSCI và FTSE Russell, vẫn còn nhiều thách thức cần được giải quyết.

Lợi Ích Của Việc Nâng Hạng

Việc thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi sẽ mang lại nhiều lợi ích quan trọng:

  1. Tăng Thu Hút Đầu Tư Nước Ngoài: Thị trường mới nổi thường thu hút dòng vốn lớn từ các quỹ đầu tư toàn cầu. Khi Việt Nam được nâng hạng, các quỹ ETF (Exchange-Traded Funds) và các nhà đầu tư chứng khoán và tổ chức sẽ tăng cường sự hiện diện, tạo thêm dòng vốn cho thị trường.
  2. Cải Thiện Hình Ảnh Quốc Gia: Việc nâng hạng sẽ nâng cao uy tín của thị trường chứng khoán Việt Nam trên trường quốc tế, phản ánh sự phát triển bền vững và ổn định kinh tế của quốc gia.
  3. Cơ Hội Phát Triển Kinh Tế: Nâng hạng thị trường chứng khoán thường đi kèm với việc tăng cường minh bạch và cải cách, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho sự phát triển kinh tế và doanh nghiệp.

Các Tiêu Chí Để Được Nâng Hạng

Để được nâng hạng lên thị trường mới nổi, thị trường chứng khoán Việt Nam cần đáp ứng một số tiêu chí quan trọng:

  1. Quy Mô Thị Trường và Thanh Khoản: Yêu cầu về quy mô vốn hóa và thanh khoản của thị trường phải đủ lớn để thu hút các nhà đầu tư tổ chức lớn.
  2. Tính Minh Bạch và Quản Trị Công Ty: Việt Nam cần tiếp tục cải thiện chất lượng báo cáo tài chính, quyền lợi cổ đông, và tăng cường tính minh bạch trong quản trị công ty.
  3. Tự Do Hóa Thị Trường: Việc nới lỏng các quy định về giới hạn sở hữu nước ngoài, tăng cường tính tự do trong giao dịch ngoại hối và nâng cao khả năng tiếp cận thông tin sẽ là yếu tố then chốt.
  4. Sự Ổn Định Kinh Tế Vĩ Mô: Môi trường kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, và tỷ giá hối đoái ổn định là những yếu tố quan trọng để các tổ chức xếp hạng tin tưởng và nâng hạng.

Thách Thức Cần Vượt Qua

Mặc dù Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần giải quyết:

  1. Cơ Sở Hạ Tầng Thị Trường: Hệ thống giao dịch và thanh toán vẫn cần cải thiện để đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, bao gồm việc nâng cao công nghệ, giảm thời gian thanh toán, và tăng cường an toàn giao dịch.
  2. Giới Hạn Sở Hữu Nước Ngoài: Việc giới hạn sở hữu nước ngoài vẫn còn là một rào cản lớn. Việt Nam cần nới lỏng các quy định này để thu hút thêm dòng vốn quốc tế.
  3. Cải Cách Chính Sách: Cần có những cải cách chính sách quyết liệt hơn trong việc quản lý thị trường, bao gồm việc giảm thiểu thủ tục hành chính và tăng cường hiệu lực của các cơ quan quản lý.

Triển Vọng Trong Tương Lai

Khả năng nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam phụ thuộc lớn vào việc Chính phủ và các cơ quan quản lý có thể thực hiện các cải cách cần thiết một cách hiệu quả và kịp thời hay không. Với nỗ lực từ cả phía nhà nước và các thành phần kinh tế, Việt Nam hoàn toàn có cơ hội để đạt được mục tiêu này trong những năm tới. Nâng hạng không chỉ là một bước tiến về mặt kinh tế mà còn là sự khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ tài chính toàn cầu.

Chứng khoán đã tạo đáy hay chưa?

Nhiều nhà đầu tư cá nhân vẫn còn tâm trạng chán nản khi thị trường chứng khoán trong nước ngày càng ảm đạm, thanh khoản chạm mức thấp kỷ lục và giá cổ phiếu liên tục giảm trong những tuần gần đây. Tuy nhiên, sau phiên giao dịch cuối tuần bùng nổ, giới đầu tư lại vỡ òa cảm xúc, kỳ vọng rằng đà giảm đã kết thúc và thị trường sẽ quay lại xu hướng tăng cùng sự hồi phục của nền kinh tế.

Giải phóng dòng tiền cá nhân

Điểm nổi bật của thị trường chứng khoán trong tuần qua chính là phiên giao dịch cuối tuần đã chấm dứt chuỗi giảm kéo dài 5 tuần của VN-Index. Thanh khoản khớp lệnh trên sàn HSX đạt hơn 917 triệu đơn vị, tăng hơn 2 lần so với phiên trước đó và cao hơn 50% so với mức trung bình 20 ngày gần đây.

Nhiều nhà đầu tư đã trở nên lạc quan hơn về thị trường chứng khoán. Một phiên “bùng nổ theo đà” – khi thị trường tăng cả về điểm số lẫn thanh khoản, lan tỏa qua các nhóm ngành, cùng sự xuất hiện của các cổ phiếu dẫn dắt – đã thu hút dòng tiền và làm dấy lên kỳ vọng rằng VN-Index sẽ thoát khỏi đà giảm điểm và tiếp tục đi lên.

Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích tại Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam, cho biết sau cú sốc đầu tháng 8, hầu hết các thị trường chứng khoán lớn trên thế giới đã hồi phục và nhanh chóng đạt lại đỉnh cũ. Trong khi đó, các nhà đầu tư Việt Nam vẫn còn thận trọng. Đến phiên giao dịch cuối tuần qua, dòng tiền lớn từ các nhà đầu tư tổ chức đã chính thức nhập cuộc với nhóm cổ phiếu thuộc các ngành chứng khoán, bất động sản… giúp VN-Index phá vỡ chuỗi giảm 5 tuần liên tục.

“Theo tôi, đợt điều chỉnh giảm nhiều tuần vừa qua chủ yếu do tâm lý tiêu cực từ đợt bán tháo trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, điều quan trọng là kinh tế vĩ mô trong nước vẫn rất tích cực. Sau phiên bùng nổ cuối tuần rồi, thị trường có khả năng sẽ tiếp tục tích lũy quanh mức hiện tại trước khi xác nhận xu hướng tăng rõ rệt khi dòng tiền đổ vào mạnh hơn” – ông Minh nhận định.

Ông Trương Hiền Phương, Giám đốc Cấp cao tại Công ty Chứng khoán KIS Việt Nam, chia sẻ rằng dòng tiền lớn trong phiên giao dịch cuối tuần cho thấy sự trở lại của các nhà đầu tư tổ chức và nước ngoài. Với thanh khoản hơn 1 tỷ cổ phiếu và giá trị giao dịch trên 25.000 tỷ đồng, rõ ràng không thể chỉ là dòng tiền cá nhân.

“Sau đợt giảm kéo dài 5 tuần, giá nhiều cổ phiếu đã về vùng định giá hợp lý, thu hút các nhà đầu tư lớn mua vào, giải phóng dòng tiền và xóa bỏ tâm lý lưỡng lự của các nhà đầu tư cá nhân, vốn chiếm phần lớn trên thị trường. Ở thị trường quốc tế, các tín hiệu gần đây cũng cho thấy khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) sẽ cắt giảm lãi suất vào tháng 9-2024, lên đến 0,5 điểm phần trăm, cao hơn nhiều so với kỳ vọng. Nếu điều này xảy ra, dòng tiền đầu tư toàn cầu sẽ đảo chiều, không còn rút ròng khỏi các thị trường cận biên và mới nổi nữa. Lúc đó, Việt Nam cũng sẽ là một trong những thị trường hưởng lợi” – ông Phương cho biết.

Khối ngoại dừng bán ròng

Một trong những điểm sáng trên thị trường chứng khoán tuần qua là khối ngoại đã quay lại mua ròng hơn 1.000 tỷ đồng trên sàn HoSE. Đây là một tín hiệu tích cực, thể hiện sự quan tâm trở lại của các nhà đầu tư nước ngoài sau chuỗi bán ròng liên tiếp từ đầu năm.

Theo ông Nguyễn Thế Minh, trong bối cảnh tỷ giá USD/VNĐ đang giảm mạnh và dự kiến sẽ tiếp tục hạ nhiệt sau thông tin FED có thể giảm lãi suất vào tháng 9, nhà đầu tư nước ngoài đang quay lại mua ròng. Tuần trước, dòng tiền đã được rút ra khỏi các cổ phiếu công nghệ ở một số thị trường châu Á và chuyển sang các thị trường có mức giá hấp dẫn hơn, trong đó có Việt Nam.

Ông Minh dự đoán rằng dòng tiền ngoại sẽ là trụ đỡ cho thị trường từ nay đến cuối năm. Quý II/2024 thường là thời điểm mà các nhà đầu tư lớn định giá và lựa chọn cổ phiếu để mua vào và nắm giữ cho giai đoạn cuối năm.

Một yếu tố tích cực khác đối với thị trường chứng khoán là cơ quan quản lý đang khẩn trương lấy ý kiến về dự thảo thông tư liên quan việc bỏ yêu cầu ký quỹ (pre-funding) trước khi đặt lệnh của nhà đầu tư nước ngoài – một điểm nghẽn lớn trong tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam. Vài ngày trước, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã có cuộc họp với các ngân hàng lưu ký, công ty chứng khoán và các tổ chức tài chính nước ngoài về nội dung này.

Ông Đinh Minh Trí, Trưởng Phòng Phân tích tại Công ty Chứng khoán Mirae Asset, dự báo rằng nhiều khả năng thông tư liên quan đến việc tháo gỡ nút thắt pre-funding cho nhà đầu tư nước ngoài sẽ được ban hành vào tháng 9, thời điểm mà FTSE có kỳ đánh giá nâng hạng cho thị trường chứng khoán Việt Nam. Khả năng lớn là thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ được xem xét nâng hạng trong năm 2025.

Ông Đinh Minh Trí phân tích: “Một khảo sát mà chúng tôi vừa thực hiện về 5 thị trường từng được nâng hạng từ cận biên lên mới nổi của FTSE cho thấy các thị trường này đều có đợt tăng điểm trước thời điểm nâng hạng chính thức. Sóng tăng nhiều hay ít tùy thuộc vào mức độ đáp ứng của thị trường, nhưng chắc chắn sẽ kích hoạt dòng tiền đầu cơ tham gia. Các công ty chứng khoán hiện cũng đang cấp tập tăng vốn để đáp ứng các tiêu chuẩn mới trước khi thị trường chứng khoán Việt Nam chính thức được nâng hạng”.