Tìm hiểu chứng khoán phái sinh

Tìm hiểu thêm về chứng khoán phái sinh, thị trường chứng khoán phái sinh .

Chứng khoán phái sinh hay còn gọi là công cụ phái sinh,tuân theo chuẩn mực Quốc tế, bao gồm nhiều loại. Nhưng có thể liệt kê 4 loại chứng khoán phái sinh chủ yếu sau: hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng hoán đổi

• Hợp đồng Kỳ Hạn: là thỏa thuận pháp lý giữa hai bên tham gia về việc mua và bán một loại tài sản tại một thời điểm nhất định trong tương lai với mức giá được xác định tại trước ngày giao dịch. Hợp đồng trong đó hai bên hợp đồng chủ động thỏa thuận các điều khoản và điều kiện về: tài sản cơ sở, giá, hình thức thanh toán, thời gian thanh toán…

Ưu điểm:
– Có thể đáp ứng nhu cầu cụ thể của nhà đầu tư
Nhược điểm:

– Khó bán lại cho bên thứ ba
– Thường thì không có cơ quan và cơ chế quy định việc đảm bảo thực hiện đúng nghĩa vụ rủi ro đối tác không thực hiện đúng hợp đồng

• Hợp đồng Tương Lai: là hợp đồng kỳ hạn được chuẩn hóa, niêm yết và giao dịch trên thị trường giao dịch tập trung (Sở giao dịch chứng khoán). Ra đời với mục đích khắc phục các nhược điểm của hợp đồng kỳ hạn.

– Hợp đông tương lại được một cơ quan đứng ra xây dựng và niêm yết (SGDCK) và một cơ quan quản lý nghĩa vụ thanh toán của nhà đầu tư (Trung tâm Thanh toán Bù trừ) đảm bảo tính minh bạc và công bằng cho tất cả các nhà đâu tư chứng khoán.

– Nhà đầu tư phải thực hiện ký quỹ (với giá trị bằng một phần giá trị hợp đồng tương lai) trước khi tham
gia giao dịch
– Nhà đầu tư có thể giao dịch hợp đồng tương lai trên thị trường tập trung theo hình thức khớp lệnh
– Nhà đầu tư có thể thoát khỏi hợp đồng tương lai trước khi HĐTL hết hiệu lực (đáo hạn) bằng cách đặt lệnh đối ứng với vị thế đang có (ví dụ: đặt mua để đóng vị thế bán đang nắm giữ)

• Hợp đồng Quyền chọn(HĐQC): là thỏa thuận pháp lý trong đó một bên có quyền yêu cầu thực hiện và bên kia có nghĩa vụ phải mua hoặc bán một lượng tài sản cơ sở theo mức giá đã xác địnhtrước trong hợp đồng trong một khoảng thời gian hoặc tại một thời điểm nhất định trong tương lai.

– HĐQC: Người mua hợp đồng có quyền (không phải nghĩa vụ) mua hoặc bán một tài sản cơ sở nhất định tại mức giá thực hiện (strike) vào ngày được thỏa thuận. Bên bán hợp đồng có nghĩa vụ bán/mua tài sản cơ sở cho bên mua nếu bên mua quyết định thực hiện hợp đồng. Người mua HĐQC sẽ phải trả cho người bán HĐQC một khoản phí (premium).

– Ví dụ:

+Nhà đầu tư (bên Mua) mua 10 HĐQC kiểu Mỹ Bán 100 Cổ phiếu Microsoft (MSFT) từ một                                                 định chế tài chính (bên Bán) với thờigian đáo hạn là 3 tháng và giá là $48/CP.
+ Bên Mua phải trả cho bên bán một khoản phí (premium).
+ Trong vòng 3 tháng, bên Mua có quyền thực hiện việc mua cổ phiếu MSFT với giá $48
+ Nếu bên Mua thực hiện Hợp đồng, bên Bán phải bán cho bên Mua cổ phiếu MSFT với giá $48/CP.

• Hợp đồng Hoán đổi: là thỏa thuận pháp lý trong đó hai bên cam kết hoán đổi dòng tiền của công cụ tài chính của một bên với dòng tiền của công cụ tài chính của bên còn lại trong một khoảng thời gian nhất định. Hợp đồng quy định hai bên sẽ hoán đổi dòng tiền giữa các công cụ tài chính của hai bên trong một khoảng thời gian nhất định.

GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN PHÁI SINH TẠI VIỆT NAM

Bảng giá giao dịch phái sinh

+ Ở thị trường Việt Nam chứng khoán phái sinh được giao dịch theo chỉ số VN30 và có 4 loại hợp đồng để lựa chọn giao dich gồm hợp đồng 1 tháng, 2 tháng, 3 tháng và 6 tháng khi đến ngày đáo hạn giá của chỉ số phái sinh sẽ tính theo chỉ số của VN30.

+Hợp đồng mua bán phái sinh bạn có thể mua (Long) hoặc bán (Short) ngay trong phiên giao dịch mà không cần phải chờ T2,5 như giao dịch cơ sở.